Visualizzazione post con etichetta Pro issu. Mostra tutti i post
Visualizzazione post con etichetta Pro issu. Mostra tutti i post

Battìjimu

Pro Dàlila et Alberto

Ite ingàrrigu mannu, coro meu,
Su chi istasero m'azis dadu:
Donzi pilu si mi nd'est altuddadu
Su coro in pettorras brinchende-a-reu...
Ma siet fatta sa voluntade de Deu'(s):
De custu-ingàrrigu so onoradu;
Dàdemi fortza, fide, gràscia, paghe,
Ca in conca mi current nues de-ambaghe.

Tremèndemi che canna a su entu
In su primmu-altare, cun bois et issu,
Mannas virtudes bos appo prommissu
In cussu potente abbojamentu.
Mi toccat de ponner accabamentu,
Pro no traìghere su ch'ant crotzifissu,
Et cun s'isperàntzia de nd'aer cunfrimma,
Pro 'ider si nde so persone digna.

Pro Istèvene

Donzi die t'appo-a fagher de amparu,
Una ghia pro andare in sa vida;
Appo-a esser pro te che unu faru,
Unu mastru pro donzi accadida.
Ma deo puru nd'appo a aer accaru,
Ca m'as a dare manna affortida:
Su pastore chi 'àrdiat su masone
Leat ànimu, si faghet centuriòne.

Cun cust'abba, oe torras a brottare:
Cun amore, ajùami a t'ajuàre.

🆅 Dal sito http://vocabolariocasu.isresardegna.it/lemmi.php
Ingàrrigu: incarico.
Mannu: grande.
Coro: cuore.
Altuddadu: accapponato, arricciato.
Pettorras: petto.
Brinchende: saltando.
A reu: continuamente, abbondantemente, copiosamente.
Conca: testa.
Nues: nuvole.
Ambaghe: cotone.
Tremèndemi: tremandomi.
Bois: voi.
Issu: lui.
Abbojamentu: incontro.
Accabamentu: assennatezza.
Traìghere: tradire.
Bidere: vedere.
Amparu: rifugio, ricovero, protezione, difesa, favore.
Ghia: guida, condottiero.
Accadida: occasione, opportunità, circostanza.
Aer accaru: ringraziare, dir grazie, beneficiare.
Affortida: rafforzata, rinforzata.
'Ardiare: custodire, difendere.
Masone: gregge.
Leat: prende.
Abba: acqua.
Brottare: germogliare.
Ajùami: aiutami.

©suigante.
Dall'archivio del Centro Culturale "Su 'Igante"
In alto, un dipinto di Antoni Marìa Figoni Lìgios.
Dal gruppo Facebook "Uri 'etzu": Il Rettore Antonio Maria Figoni Lìgios, fratello della madre del canonico ploaghese Giovanni Spano, è stato parroco di Uri per oltre trent'anni, ed alla sua morte, avvenuta nel 1812, ha lasciato per testamento che parte dei suoi beni andassero a costituire la dote nuziale per un'orfanella urese estratta a sorte, concessa per quasi cento anni.
In basso, la lapide che lo ricorda, nell'altare maggiore della Chiesa di S.M. della Pazienza, ad Uri.
 

Rie rie

De giàja ‘Arzu fisti sètzidu-in coa
Et ammirende ti fia incantadu
Cando sa conca, riènde-as molinadu
Et de presèntzia-‘e Deus appo tentu proa.
Pro duos, tres segundos m’as abbaidadu
Et de gosu appo tentu frina noa.
Da-e malos fogos mios m’as sàilvu, che doa;
Vida-in cuss’iscutta m’as rennovadu.

M’azis a narrer ch’est cosa comuna,
Ma bidèas no azis de su accisu
Ch’appo proàdu, so pigadu-a sa Luna!
Sa potèntzia sua, de cussu sorrisu,
No creìa de-aer totta custa fortuna
De-aer, torra, de paghe coro intrisu.

🆅 Dal sito http://vocabolariocasu.isresardegna.it/lemmi.php
Rie rie: sorridendo.
Giàja: nonna.
Setzidu: seduto.
Coa: grembo; anche estremità, fine.
Fia: ero.
Conca: testa.
Riènde: ridendo.
Molinadu: girato, ruotato.
Proa: prova.
Abbaidadu: guardato.
Gosu: godimento, gioia, felicità.
Frina: brezza.
Doa: striscia di terreno che si brucia in precedenza per impedire la propagazione dell’incendio; doga.
Iscutta: attimo, istante, momento.
Azis: avete.
Accisu: incanto.
Creìa: credevo.
Torra: nuovamente, di nuovo.
Coro: cuore.

©suigante.
Dall'archivio del Centro Culturale "Su 'Igante"
Sevadore, Zuseppe, Antòni Marìa et Busciànu Vargiu (frades de mama)

Donosu

Cun cussos duos ojittos matzoninos,
A fiòre-‘e laras, m’as fattu risittu,
Calchidende cun sos pes lepperinos,
Abbaidèndemi-in cara m’as beneìttu!
Comente chi-‘intradu m’esserat frittu,
Sa tudda, cando nois fimis vicinos,
Mi est pigada, a primmu acchittu,
A mie, re de sos òmines abrinos.

In cussa risada già bi fit tottu
Su chi fia, a perdijinu, chirchende.
De criaduras bi nd’at unu fiòttu,
Ma, pro te solu, Iste’, so iscriènde
Et, si cumandas, movo a su trottu,
Ca su coro meu, intrèu, ti so dende,

Ca no b’at, in tres rennos de natura,
Cosa prus bella de sa tua figura.

🆅 Dal sito http://vocabolariocasu.isresardegna.it/lemmi.php
Donosu: grazioso, simpatico.
Ojittos: occhietti.
Matzoninos: volpini, della volpe.
Fiore 'e laras: a fior di labbra.
Risittu: sorriso, risolino.
Calchidende: scalciando.
Pes: piedi.
Lepperinos: leprotti, della lepre.
Abbaidèndemi: guardandomi.
Cara: viso, volto.
Esserat: sia.
Tudda: pelle d'oca.
Acchittu: inizialmente, di sorpresa.
Abrinos: selvatici, solitari.
Perdijinu: minutamente, pazientemente, con attenzione.
Criaduras: bambini, neonati.
Fiòttu: gruppo, folla, moltitudine.
Trottu: trotto.
Intrèu: intero, completo.
Rennos: regni.

©suigante.
Dall'archivio del Centro Culturale "Su 'Igante"
Giuànna Salaris, Giuàn Pedru (giàjos mios) et Busciànu Vargiu (frade de mama),
cun sa monza ventura, Marìa (sorre de mama), in su 1954.

A issu

Pro Istèvene Delogu

1.
A tie mi mustro, cun coro in manu,
Oh Istèvene, prenda, nebode meu.
De famìlia nostra ses su beranu,
De nostru sambenadu ses su trofèu;
De Giustìscia et Fortza sies ‘ardiànu,
Ti bantet sa zente de su mundu intrèu.
Pro dare cunsizos s’ultimu so deo,
Ma ti iscrìo como su chi penso et creo.

2.
No appo a fagher su mastru cun tegus,
Nè su babbu et nè su frade mannu,
Ma ti juro chi, pro me, mai a insegus
As a restare, l’iscrìo chentz’ingannu.
Deo, ùmile tiu ti so, et cun megus
No as aer bisonzu de-‘estire pannu,
Pro ti mustrare cun faltza riverèntzia,
Ca de a mie puru, tue ses s’erèntzia.

3.
Ti naro ebbìa, a niùnu permittas
De ti fagher penare in sa vida;
No ti lessas ponner, che-i sas bullitas,
Sutta sos pes dae zente abbramida
De vidas anzenas et sas vindittas
Tragachelas, mai ti sient arreschida’ (s).
Pro amore tou, sighi sos cunsizos
Et mai a sos tuos ponzas in fastizos.

4.
Lassa sos vìscios a chie no at gana
De passare sas dies cun libertade,
Ma lèadi semper sa sàbia mattana
De t’istretziàre sa mala-ansiedade.
De giòias et amore sias funtana
Donzi die, in cale si siat edade;
Bonu, benignu sias semper cun tottu
Ma, pro su chi crèes, faghe abbolottu.

5.
Comente viver no t’appo a nàrrere
Et nè comente t’impignare sa die;
Su chi as a esser l’as a cumpàrrere
A ojos de tottu, mezus de a mie.
Su ch’as a benner at a traspàrrere
In su ch’as a fagher, ca si mustrat gasìe
De ‘onzi òmine sa libertade,
Sa sua fidadesa et sa buntade.

Fino sas ottavas cun d'una duìna:
Affaccu ti so, semper, che-una frina.

🆅 Dal sito http://vocabolariocasu.isresardegna.it/lemmi.php
Issu: lui.
Coro: cuore.
Prenda: pegno, tesoro.
Nebode: nipote.
Beranu: primavera.
Sambenadu: cognome.
'Ardiànu: custode, guardiano.
Bantet: vanti.
Intrèu: intero.
Cunsizos: consigli.
Iscrìo: scrivo.
Como: adesso.
Creo: credo.
Tegus: te.
Frade: fratello.
Insegus: indietro.
Tiu: zio.
Megus: me.
Erèntzia: eredità, parentela, famiglia.
Ebbìa: solo, soltanto.
Niùnu: nessuno.
Bullittas: piccolo chiodo che si utilizzava per inchiodare la suola delle scarpe.
Sutta: sotto.
Abbramida: golosa, bramosa.
Anzenas: estranee, straniere.
Tragachelas: inghiottiscile, ingoiale.
Arrèschidas: fermate in gola.
Gana: voglia, lena.
Dies: giorni.
Lèadi: prenditi.
Sàbia: saggia.
Mattana: fastidio.
Istretziàre: allontanare, scostare.
Edade: età.
Crèes: credi.
Abbolottu: rumore, tumulto.
Nàrrere: dire.
Cumpàrrere: comparire.
Ojos: occhi.
Bènnere: venire.
Traspàrrere: trasparire.
Gasìe: così.
Fidadesa: fedeltà, fiducia.
Ottavas: strofe di otto endecasillabi (sei a rima alternata e gli ultimi due a rima baciata)
Duìna: strofa da due endecasillabi (solitamente a rima baciata)
Affaccu: accanto, al fianco.
Frina: brezza.

©suigante.
Dall'archivio del Centro Culturale "Su 'Igante"
Frades Delogu, Gavinu (tiu meu) et Mattèu (babbu),
fraighende unu muru, cun contones piccados in Uri, in sas Chessas.

Sentidu