Pelèas serenadas

1.
Chimb'annos benzende a s'Alighera,
So dende-a istranzos coro, amore,
Tribagliénde cun zente furistera
Lassende, d'onzi die, ossos et suòre,
Cun sa monza fattu, mai est sintzera,
Chi paret chi furende li sìent laòre;
In caminu cun macchina-'e degh'annos,
Balanzende dinari et affannos.

2.
Seberada annos como custa via,
Tribàglios in campagna-appo lassadu
Pro bider assentada sa vida mia
Et su disizu aére realizadu.
Aggiuàdu da-e babbu, mama, tiu et tia,
Andende mi parzo in su lauradu.
Cun difficultade ponzo sos passos
Ma mezus est de nde 'ogare tassos.

3.
A pitzinnìa, a in segus torrende,
Già m'ammento de cando fia criadura:
Sos trint'annos si che sunt barighende,
Ca de s'omine est gai sa natura.
De sos jogos bos fia, issara, nende,
De s'edade sana, bera et pura:
Cun sos pallones mi piaghìat jogare,
Ma, da-e cussu, no bi podìa campare.

4.
A istudiare già mi piaghìat pagu:
In sa cadréa tosta fit a mi setzer.
Preferìa de andare a su lagu,
De sos amigos in cumpanzìa esser.
Peri butighinos su meu isvagu,
Gai, solu a nudda, podìa resesser.
Bòidu fia, chentza peruna ispera,
Ca, donzi die, fimis de imbreaghera.

5.
Sighidu appo, duncas, su caminu
Chi sos de domo m'aìant indicadu:
Abbandonende gai su butighinu
A sos liberos mi so dedicadu.
Chena chircare né birra, né binu,
De àtteras cosas appo trattadu:
Unu muséo fattu amus, da-e nudda,
Chi a chie b'intrat li pigat sa tudda.

6.
De geòmetra, diploma appo leàdu
A vintitrés annos, cun sacrifìtziu,
Cando a babbu aìant licuidadu
Da-e tribàgliu de annos de uffìtziu.
No b'at àtteros chi m'ant regaladu
Cosa prus manna de su sou servìtziu.
Cumintzadu-appo, duncas, a suerare
Et cussu donu a fagher fruttare.

7.
Già mi l'ammento, fichidu in piàtza
Cun sa livréa de vìzile urbanu,
Léendesi frastimos de d'onzi ratza,
A prus de un uresu dadu at manu.
Semper attentu, chi parìat in catza,
Pro chi fizos anderant a lontanu.
Et résessidu est in su disizu
De bider sistemadu d'onzi fizu.

8.
Su primmu tribàgliu in ispidale,
Dabòi de un annu in Platamona
Chentza pagados, chentza cabidale,
(Irmentigada-est como s'imbrogliòna),
Bistadu est a-beru ispeciàle:
Nos ant postu in conca sa corona.
Et, cun frade meu, appidu amus
Sa nostra-América et balanzamus.

9.
Ma passados fint guàsi battor annos
Chi de cuntrattu s'est bida-iscadéntzia.
Àppidu mi so in beros affannos:
Cun amorada de falza preséntzia,
Chena tribàgliu et cun vìscios mannos,
Fummende che trenu, chena cusciéntzia.
Da-e domo in domo m'aìant mandadu
Pro tribagliàre et aìa atzetadu.

10.
Chena balanzu mancu-'e sa benzina,
Custrettu fia, da-e guàsi otto mese'(s),
In sa tzittade a domo vicina,
Lassendebéi sas rodas et sos pese.
Cando, che-unu tiru de carabina,
Unu sero, cun animu curtese,
Amus retzidu sa telefonada
Chi Marìa 'Arzu si che fit andada.

11.
«Sa monza», una sorre de mama mia,
«Est morta mes'ora», nos aìant nadu.
Su dolore mannu pro s'amada tia,
De sa cale no appo sambinadu,
Mi la faghìat créer ancora bia
Et cun su chelu fia arrennegadu.
Pro chi-in terra sua l'aérent interrada
Da-e curtzu a Roma nde l'ant mandada.

12.
Su sero de su tristu funerale
Su miràculu in Uri s'est bidu:
Fit serantina de feu temporale,
Et in domo mia no bi fia recuìdu
Pro evitare de mi fagher male.
Inùe fit s'amorada, remunidu
So 'istadu, finas a cando sos suos
Torrados nde fint da-e cheja, ambos duos.

13.
Recuìda, duncas, sa mama de issa
Nadu mi at chi attopadu aìat
In campusantu, dabòi de sa missa,
Sa mama 'e sas monzas, chi connoschìat,
Et chi juradu l'aìat sa prommissa
Chi a tribagliàre, luégo, mi leaìat.
Ma su dolore mannu fit ancora;
Paga fidùtzia tenìa in cuss'ora.

14.
Sa chidada no fit galu lompìda,
Fia in-domo de unu 'etzigheddu,
Chi cudda jamada l'appo retzida:
(Pro pagu aìa giradu-'e cherveddu!)
Mi cherìant dabòi de una chida.
Et nadu gràscias appo-a s'angheleddu
Chi bénnida fit como s'amada tia,
Pro medas annos nada Suòr Lucìa.

15.
Da-e tando ando a su campusantu
A ponner rosas de biàncu colore.
Cando la 'ido mi faghet ispantu
In cussu lòculu cun su meu fiòre,
Et d'onzi 'olta, li naro ch'est bantu
Cussu portentu, fattu cun amore,
Chi m'at permissu de-'enner a innoghe,
Chena nemmancu nd'intender sa 'oghe.

16.
Totta notte iscriénde so 'istadu
Et cun s'oriòlu-'e sos betzos in mente.
Devìa, difattis, bistare-ischidadu
Ca, pro bisonzu, mi jamant frecuénte.
Et calchi cosa già m'at ispiradu:
Sa passiòne mi est nàschida-ardente.
In chirca de finire s'arrejonu
Mi so abizadu de àer su donu.

17.
S'amorosa rejone est finida
Et finidu custu notte est puru.
Si s'ottada imperfetta-est bescida
Iscujade, su tribàgliu est duru.
Sa poésia mia cheret galu pulida,
Comente s'allughet custu iscuru;
Et già no mi so drommidu guàsi mai.
Ma pro recuire m'affido a nannài.

🆅 Dal sito http://vocabolariocasu.isresardegna.it/lemmi.php
Pelèas: fatiche, noie, fastidi.
Serenadas: bagnate di rugiada; anche calma  tranquille.
Benzende: venendo.
Istranzos: stranieri.
Suòre: sudore.
Monza: suora.
Laòre: frumento.
Balanzende: guadagnando.
Seberada: scelta.
Assentada: sistemata, ordinata.
Aggiuàdu: aiutato.
Parzo: sembro.
Lauradu: arato.
Tassos: radici dei carciofi.
Pitzinnìa: fanciullezza, giovinezza.
In segus: indietro.
Criadura: bambino, neonato.
Barighende: passando.
Issara: poco fa.
Cadrèa: sedia.
Sètzere: sedere, 
Peri: attraverso.
Butighinos: bar, osterie.
Bòidu: vuoto.
Ispera: speranza.
Imbreaghera: sbronza, ubriachezza.
Sighidu: seguito.
Duncas: dunque.
Pigat: sale, ascende.
Tudda: pelle d'oca.
Leàdu: preso.
Suerare: sudare.
Ammento: ricordo.
Ficchidu: in piedi.
Leèndesi: prendendosi.
Frastimos: bestemmie, imprecazioni.
Disizu: desiderio.
Bìdere: vedere
Cabidale: cuscino.
Conca: testa.
Lassendebéi: lasciandoci.
Retzidu: ricevuto.
Sambinadu: cognome.
Arrennegadu: adirato, arrabbiato.
Interrada: sepolta.
A curtzu: vicino.
Serantina: serata.
Recuìdu: rincasato, ritornato.
Remunidu: nascosto.
Attoppadu: incontrato.
Chidada: o chida, settimana.
Ispantu: spavento.
Bantu: vanto.
Innoghe: qui.
Boghe: voce.
Oriòlu: pensiero, affanno.
Ischidadu: svegliato.
Arrejonu: o rejone, discorso, ragionamento.
Galu: ancora.
Allughet: accende, illumina.
Nannài: nonna o nonno, avo.

©suigante.
Dall'archivio del Centro Culturale "Su 'Igante"
Tottòi Sìmula (tiu de babbu) et Frantzisca Spanu




Nessun commento:

Posta un commento

Sentidu